Oprawy awaryjne i ewakuacyjne to nie tylko „wymóg z przepisów”, ale realne narzędzie bezpieczeństwa. Gdy gaśnie światło, dobrze zaprojektowane oświetlenie prowadzi ludzi najkrótszą drogą do wyjścia, a w strefach ryzyka pozwala bezpiecznie dokończyć krytyczne czynności. Poniżej zebraliśmy najważniejsze różnice, wymagania oraz praktyczne wskazówki doboru.
Gdzie oświetlenie awaryjne jest wymagane?
W skrócie: wszędzie tam, gdzie przebywają ludzie i awaria zasilania mogłaby utrudnić bezpieczne opuszczenie budynku. Dotyczy to m.in. dróg ewakuacyjnych, korytarzy w budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego, a także obiektów, w których występują osoby o ograniczonej mobilności. Wymogi wynikają z warunków technicznych dla budynków oraz z norm branżowych, które precyzują minimalne poziomy oświetlenia, miejsca szczególnej uwagi (skrzyżowania, wyjścia, sprzęt bezpieczeństwa) i zasady rozmieszczenia opraw. W praktyce, jeżeli korytarz czy sala są oświetlane wyłącznie sztucznie, oświetlenie ewakuacyjne staje się standardem – to integralna część bezpieczeństwa budynku.
Oprawa awaryjna a awaryjno-ewakuacyjna – gdzie tkwi różnica?
- Oprawy awaryjne (zapasowe / bezpieczeństwa) – zapewniają światło pozwalające kontynuować pracę lub bezpiecznie zakończyć procesy w momencie zaniku zasilania. Stosuje się je np. w strefach wysokiego ryzyka, gdzie przerwa w oświetleniu mogłaby stworzyć zagrożenie (obsługa maszyn, laboratoria).
- Oprawy awaryjno-ewakuacyjne – ich nadrzędnym celem jest ewakuacja. Mają prowadzić użytkowników wzdłuż dróg ewakuacyjnych, do wyjść i miejsc bezpiecznych. W tej grupie mieszczą się oprawy kierunkowe z piktogramami (znaki ewakuacyjne) oraz oprawy do oświetlenia korytarzy, skrzyżowań i wyjść.
W praktyce w jednym obiekcie współistnieją oba rodzaje: jedne prowadzą do wyjścia, drugie – stabilizują warunki, pozwalając na bezpieczne zakończenie pracy.
Test manualny czy automatyczny (autotest)?
- Test manualny – oprawa ma przycisk testu (mechaniczny/magnetyczny) i diodę sygnalizacyjną. Osoba odpowiedzialna wywołuje testy (funkcjonalny i wydajnościowy), a wyniki wpisuje do dziennika eksploatacji. Rozwiązanie proste, poprawne formalnie, ale wymaga dyscypliny serwisowej. W przypadku kiedy oprawa powieszona jest naprawdę wysoko, konieczne jest skorzystanie z drabiny lub podnośnika.
- Autotest (automatyczne testowanie) – oprawa lub system (np. centralny) sam planuje i wykonuje testy w wymaganych odstępach oraz sygnalizuje wynik (LED/kod, raport). To oszczędza czas, ujednolica procedury i minimalizuje ryzyko ludzkich opóźnień. W większych obiektach często spotyka się również rozwiązania z centralną baterią/centraltestem, gdzie nadzór i rejestracja odbywają się z poziomu jednostki centralnej. Autotest przede wszystkim wyklucza konieczność wspinaczki po drabinie lub ściąganie podnośnika.
Dla zarządców to prosta kalkulacja: manual jest tańszy na starcie, ale autotest wygrywa stabilnością, spójnością dokumentacji i mniejszym ryzykiem braków w przeglądach.
CNBOP – co to jest i dlaczego o tym mówimy?
CNBOP-PIB (Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej) to państwowa jednostka naukowo-badawcza certyfikująca wyroby istotne dla bezpieczeństwa pożarowego. Certyfikat lub dopuszczenie CNBOP to wiarygodny sygnał, że dany produkt przeszedł właściwe badania i spełnia krajowe wymagania związane z ochroną przeciwpożarową. W przypadku oświetlenia ewakuacyjnego inwestorzy, projektanci i służby odbiorowe coraz częściej oczekują potwierdzonych właściwości – to ułatwia dobór i odbiory.
Na co zwrócić uwagę przy doborze opraw Intelight?
- Zadanie oprawy: droga ewakuacyjna, strefa otwarta, strefa wysokiego ryzyka czy znak ewakuacyjny – różne funkcje to różne strumienie, soczewki i optyki.
- Czas podtrzymania: najczęściej 1 h lub 3 h – dobieramy do scenariusza pożarowego i wymagań obiektu.
- Tryb pracy: SA/SE (zawsze świecąca / świecąca tylko w awarii), zgodnie z projektem i komfortem użytkowników.
- Testowanie: manual, autotest albo rozwiązanie z centralą – zależnie od skali obiektu i polityki utrzymania ruchu.
- Oznakowanie i piktogramy: czytelność, dobór kierunków, wysokość montażu, kontrast – to one „mówią” w stresie.
- Odporność i środowisko: stopień IP/IK, temperatura pracy, warunki zapylenia lub wilgotności.
Najczęstsze pytania (FAQ)
- Czy każda oprawa ewakuacyjna musi mieć autotest?
Nie. Przepisy wymagają regularnych testów i dokumentacji, ale jak to zorganizujemy – ręcznie czy automatycznie – zależy od przyjętego rozwiązania i skali obiektu. - Jakie są minimalne poziomy oświetlenia?
Na drogach ewakuacyjnych przyjmuje się min. 1 lx na osi drogi (z miejscami o podwyższonych wymaganiach, jak skrzyżowania czy wyjścia). W strefach otwartych i wysokiego ryzyka wartości są wyższe; to dobiera projektant pod normy i geometrię pomieszczeń. - Czy w budynkach mieszkalnych też jest to wymagane?
W częściach wspólnych (korytarze, garaże podziemne, dojścia ewakuacyjne) – tak, zwykle występują wymagania dotyczące oświetlenia ewakuacyjnego i oznakowania dróg wyjścia. - Co z dziennikiem zdarzeń?
Przy testach manualnych prowadzimy rejestr. W systemach z autotestem raporty generuje elektronika lub jednostka centralna – ważne, by dokumentacja była kompletna i aktualna. - CNBOP – konieczność czy „mile widziane”?
Zależy od roli wyrobu w systemie bezpieczeństwa pożarowego. W praktyce certyfikacja ułatwia uzgodnienia i odbiory, a dla wielu inwestorów jest wymagana w dokumentacji.
Dlaczego Intelight w AmperB?
Marka Intelight łączy przemyślaną optykę, czytelne piktogramy, szeroką gamę czasów podtrzymania i wariantów testowania (manual/autotest/rozwiązania centralne). To pozwala dopasować oprawy do realnych warunków obiektu – od szkół i biur po hale i strefy o podwyższonym ryzyku. A co najważniejsze: dostępność na miejscu w naszej hurtowni w Bolesławcu skraca czas realizacji i ułatwia odbiory.
Na koniec – praktyczna rada
Oświetlenie awaryjne nie wybacza kompromisów. Dobrze dobrane oprawy Intelight, zaprojektowane i przetestowane zgodnie z normami, zapewnią realne bezpieczeństwo i spokój przy kontrolach. Nasi handlowcy w AmperB są do dyspozycji – chętnie pomogą w doborze wariantów (czas podtrzymania, tryb pracy, autotest), opowiedzą o dostępnych piktogramach i podpowiedzą rozwiązanie adekwatne do Państwa budynku.
Oprawy awaryjne Intelight, oprawy ewakuacyjne Intelight, oświetlenie awaryjne Bolesławiec, hurtownia elektryczna Bolesławiec AmperB, drogi ewakuacyjne, znak ewakuacyjny, piktogramy ewakuacyjne, czas podtrzymania 1h/3h, autotest, centraltest, centralna bateria, strefa otwarta, strefa wysokiego ryzyka, PN-EN 1838, PN-EN 50172, PN-EN 62034, CNBOP-PIB.
